ในปัจจุบันห้องน้ำผู้สูงอายุเป็นอีกหนึ่งสิ่งสำคัญที่ไม่ควรมองข้าม สำหรับหลาย ๆ บ้านที่มีผู้สูงอายุอาศัยอยู่ เนื่องจากห้องน้ำธรรมดาอาจจะไม่ตอบโจทย์ในการใช้งาน และผู้สูงอายุมีข้อจำกัดทางสุขภาพร่างกาย ซึ่งมีความเสี่ยงที่จะเกิดอุบัติเหตุภายในห้องน้ำสูงมาก ดังนั้นการออกแบบห้องน้ำเพื่อผู้สูงอายุจึงจำเป็นมาก
วันนี้ LifeSara จะมาแนะนำเกี่ยวกับหลักกสารออกแบบและข้อที่ควรคำนึงของห้องน้ำผู้สูงอายุ ไปดูกันเลยว่ามีเรื่องไหนบ้าง
ความสำคัญของห้องน้ำสำหรับผู้สูงอายุ
ส่วนใหญ่อุบัติเหตุภายในบ้านที่เกิดขึ้นกับผู้สูงอายุ มักเกิดขึ้นในห้องน้ำบ่อยที่สุด เนื่องจากห้องน้ำมีความเปียกและลื่น ทำให้ผู้สูงอายุใช้งานไม่สะดวกสบาย ต้องระมัดระวังในการใช้งาน และเป็นเรื่องที่ยากในการช่วยเหลือตัวเอง หากเกิดอุบัติเหตุขึ้นกับผู้สูงอายุ ดังนั้นห้องน้ำควรมีความปลอดภัย เข้าถึงการช่วยเหลือได้เร็วและง่ายที่สุด
ข้อคำนึงในการออกแบบห้องน้ำผู้สูงอายุ
ขนาดของห้องน้ำ
- พื้นที่ว่างตรงกลางห้องน้ำควรมีความกว้างอย่างน้อย 1.5 x 2 เมตร เพื่อให้รถเข็นสามารถหมุนกลับตัวได้สะดวก แต่ต้องระวังไม่ให้กว้างมากเกินไป เพราะจะทำให้ผู้สูงอายุต้องเดินมากขึ้น และเสี่ยงที่จะเกิดอุบัติเหตุเพิ่มมากขึ้น
—————————————————
การออกแบบพื้นห้องน้ำ
- อันดับแรกห้องน้ำผู้สูงอายุควรมีระดับพื้นภายในและภายนอกเป็นระดับเดียวกัน ไม่ควรเป็นพื้นต่างระดับหรือลาดเอียง เพราะมีความเสี่ยงสูงมากที่ผู้สูงอายุจะสะดุดล้ม
- ต่อมาคือการปูพื้นห้องน้ำ แนะนำให้ปูด้วยกระเบื้องเนื้อหยาบหรือกระเบื้องกันลื่น ไม่ควรใช้กระเบื้องที่มันวาวหรือลื่นเกินไป และควรหมั่นดูแลทำความสะอาดพื้นของห้องน้ำอย่างสม่ำเสมอ เพื่อป้องกันการเกิดตะไคร่น้ำและเชื้อโรคต่าง ๆ
ประตูห้องน้ำ
- ประตูของห้องน้ำผู้สูงอายุควรบานเลื่อนหรือบานพับแบบเปิดออกด้านนอก เพื่อความสะดวกในการช่วยเหลือหากเกิดอุบัติเหตุ
- ด้ามจับประตูควรเป็นแบบก้านโยกที่เปิดง่ายไม่ต้องออกแรงมาก หรือเป็นกลอนแบบสับ เพื่อให้คนด้านนอกใช้บัตรประชาชนหรือไม้บรรทัดสะเดาะกลอนขึ้น ในกรณีที่ต้องเข้าไปช่วยเหลือ
- ความกว้างของประตู ควรกว้างอย่างน้อย 90 เซนติเมตร เผื่อกรณีที่ผู้สูงอายุต้องนั่งรถเข็นจะได้สามารถเข็นเข้าห้องน้ำผู้สูงอายุได้สะดวก
- ติดตั้งราวจับด้านข้างประตู เพื่อช่วยในการพยุงตัว
- แนะให้ใช้ประตูที่เป็นกระจกแบบขาวขุ่น เพื่อให้คนด้านนอกสังเกตุได้ง่ายและช่วยเหลือได้ทันท่วงที
—————————————————
โถสุขภัณฑ์
- โถสุขภัณฑ์ควรเป็นใช้แบบชักโครก และมีความสูงจากพื้น 43 – 45 เซนติเมตร ซึ่งเป็นระดับที่ผู้สูงอายุลุกนั่งได้อย่างสะดวก
- บริเวณโถสุขภัณฑ์ ควรติดตั้งราวจับทรงตัวที่ด้านข้าง ซึ่งอาจมีฝั่งเดียวหรือทั้งสองฝั่งก็ได้
- สายฉีดด้านข้างโถสุขภัณฑ์ควรปรับระดับแรงดันน้ำได้
- อีกหนึ่งสิ่งคือการติดตั้งสัญญาณฉุกเฉินไว้ข้างชักโครก เผื่อในกรณีฉุกเฉิน
—————————————————
ไฟและแสงสว่าง
- บริเวณห้องน้ำควรมีแสงสว่างที่เพียงพอต่อการมองเห็น ทั้งด้านในและด้านนอก
- ไฟห้องน้ำผู้สูงอายุ ควรใช้เป็นหลอดไฟเดย์ไลท์ (Daylight) มีอุณหภูมิสีอยู่ที่ 6,000 เคลวิน ให้แสงสีขาวที่เหมือนแสงในธรรมชาติ ถือเป็นแสงสีที่สว่างมากที่สุด เพื่อให้ผู้สูงอายุสามารถมองสิ่งต่าง ๆ ได้ชัดเจน ทำให้หยิบจับสิ่งของได้ง่ายและป้องกันการสะดุดล้ม
—————————————————
อ่างล้างหน้า
- การติดตั้งอ่างล้างหน้าควรสูงจากพื้นประมาณ 70 – 80 เซนติเมตร และต้องมีความแข็งแรงรองรับน้ำหนักได้ดี เพราะผู้สูงอายุมักเท้าแขนและทิ้งน้ำหนักระหว่างการใช้อ่างล้างหน้า
- ก๊อกน้ำตรงอ่างล้างหน้า ควรใช้แบบก้านโยกหรือแบบอัตโนมัติ เพื่อความสะดวกในการใช้งาน จะได้ไม่ต้องออกแรงมาก
- ขอบของอ่างล้างหน้าควรเป็นแบบมนเพื่อป้องกันการชนหรือล้มกระแทก
การแบ่งโซนเปียกโซนแห้ง
- ในการแบ่งโซนเปียก โซนแห้งของห้องน้ำ ไม่ควรใช้เป็นกระจกกั้นเพราะผู้สูงอายุอาจจะเดินชนจนทำให้เกิดอุบัติเหตุตามมาได้ ควรใช้วิธีการเปลี่ยนสีของพื้นปู หรือใช้เป็นม่านกั้นระหว่างห้องอาบน้ำไว้ก็ได้
—————————————————
ฝักบัวอาบน้ำ
- เลือกใช้ฝักบัวที่มีแรงดันน้ำต่ำหรือปรับระดับแรงดันน้ำได้ ตำแหน่งฝักบัวควรปรับขึ้นลงได้ เพราะทุกคนภายในบ้านจะได้ใช้ร่วมกันได้ และวาล์วเปิดฝักบัวควรเป็นแบบก้านยาว ลดการใช้แรงในการเปิด-ปิด
—————————————————
เก้าอี้นั่งอาบน้ำ
- สิ่งที่สำคัญอีกอย่างที่ขาดไม่ได้เลย คือ เก้าอี้นั่งอาบน้ำ เพราะผู้สูงอายุไม่สามารถยืนอาบน้ำนาน ๆ ได้ โดยเก้าอี้นั่งอาบน้ำที่เหมาะสมต้องมีความสูงอยู่ที่ประมาณ 45-50 เซนติเมตร จัดวางเก้าอี้ให้อยู่ใกล้กับฝักบัว และผนังที่มีการติดตั้งราวจับ ขาเก้าอี้มีความฝืด ไม่ลื่นไถลง่าย
การติดตั้งสัญญาณฉุกเฉิน
- สัญญาณฉุกเฉิน คือสิ่งที่ควรมีในห้องน้ำผู้สูงอายุ เพื่อให้คนภายนอกสามารถรับรู้สัญญาณและเข้าไปช่วยเหลือได้ทันท่วงที ส่วนใหญ่นิยมติดตั้งไว้บริเวณโถสุขภัณฑ์ หรือบริเวณที่ผู้สูงอายุใช้งานได้ง่าย
————————————————–
อุบัติเหตุเป็นเรื่องที่เกิดได้ทุกที่ และอุบัติเหตุภายในห้องน้ำก็เป็นสิ่งที่เกิดขึ้นอยู่บ่อยครั้ง การใส่ใจการออกแบบห้องน้ำผู้สูงอายุจึงเป็นสิ่งสำคัญมาก นอกจากการออกแบบที่ดีแล้ว การทำความสะอาดห้องน้ำเป็นประจำก็เป็นอีกวิธีช่วยลดความเสี่ยงจากการลื่นล้ม แถมยังรักษาสภาพของห้องน้ำให้ใช้ได้นาน ๆ อีกด้วย
สำหรับใครที่มองหา “การอกแบบห้องน้ำสำหรับออฟฟิศ” ตามอ่านต่อตรงนี้ได้เลย
